W Scenie Roboczej, podczas Poznań Pride Week, swój finał ma kolejna już edycja projektu Sąsiedztwo – granice bliskości. Tym razem hasłem przewodnim jest „Queerowy Demontaż”. Uczestniczki i uczestnicy wyłonieni zostali w drodze open calla, kryterium były pomysły na interwencje artystyczne, ale także doświadczenie artystyczne różnego rodzaju lub zaplecze teoretyczne, które posiadają. Sąsiedztwo zgromadziło grupę młodych twórczyń i twórców, którzy w podczas kilku weekendów warsztatowych spotykali się z artystami i artystkami mocno już osadzonymi w polu sztuki i teatru, m.in. z Karolem Radziszewskim, Karoliną Kubik, Martyną Tokarską i Lilianą Piskorską. Dostali także możliwość indywidualnych konsultacji kuratorskich z pomysłodawczynią przedsięwzięcia, Agnieszką Różyńską. Osoby do tej pory pracowały w wielu mediach: filmu, fotografii, tekstu, instalacji interaktywnych, teatru, antropologii i literaturoznawstwa.
Podobnie różnorodnie zapowiadają się wydarzenia zaplanowane na finał. Ciężko tu mówić o konkretnym dniu, bo działania rozleją się w przestrzeń Poznania na cały tydzień, finiszując 6 lipca, czyli w terminie poznańskiego Marszu Równości. Część działań będzie można obserwować – oraz uczestniczyć w nich – podczas samego Marszu.
Morda!
Pierwsza okazja do sąsiedzkiego spotkania już 2 lipca. Premierę będzie miała powieść graficzna Agnieszki Oleksiuk, stworzona po licznych rozmowach, które odbyła z kobietami nieheteronormatywnymi. Główna bohaterka opowiastki „Morda!” zbiera w swojej biografii doświadczenia, o których artystka usłyszała od różnych osób: o coming oucie i wymuszonym outingu, akceptacji przez rodzinę, kwestionowaniu tożsamości, molestowaniu seksualnym, zazębiających się wykluczeniach dotykających lesbijki i osoby biseksualne. Komiks będzie można przeczytać na miejscu i dostać swój egzemplarz. W trakcie Tygodnia Pride’u artystka będzie podrzucać komiks w różne miejsca: do knajp, na przystanki, do poczekalni. Może natkniecie się na nie w przestrzeni miasta.
Usłyszałam wiele historii, którym mogłam dać głos, sprawić, że zostaną usłyszane. Nie ma dużo przestrzeni, w których opowiada się swobodnie takie historie. Agnieszka Oleksiuk
Queer After Gay
Każda osoba uczestnicząca w wernisażu będzie mogła zaopatrzyć się we własny egzemplarz zina Queer After Gay przygotowanego przez Sarę Jaworską i Daniela Weissa. Nabór prac odbył się w formule open calla – nadeszło ponad sto zgłoszeń. Nie wszystkie prace znajdą się w wydawnictwie papierowym, ale na pewno znajdą się w przestrzeni internetu: w formie wydawnictwa online, bloga albo na dedykowanym koncie instagramowym. Autorzy skupili się na uwzględnieniu w nim twórczości osób queerowych, jak sami mówią, „nie-gejów”. Artysta-fotograf i pisarka dostrzegają dominację członków społeczności spod literki G, zdecydowaną przewagę przestrzeni im dedykowanych. Skupili się na prezentacji sztuki lesbijskiej, osób trans, niebinarnych, biseksualnych i wymykających się wszystkim tym kategoriom.
Zin zostanie wydany w tysięcznym nakładzie i trafi nie tylko w ręce osób prywatnych, ale także do instytucji kultury i sztuki w Poznaniu oraz innych polskich miastach.
W artykule Douglasa Crimpa pojawiło się hasło queer before gay, miało odzyskiwać przestrzenie gejowskie z nie do końca wtedy nazwanych przestrzeni queerowych. My chcemy pokazać sytuację odwrotną – prezentować twórców, którzy nie mają miejsca w świecie zdominowanym przez twórczość gejowską. Sara Jaworska, Daniel Weiss
Przegięty Dom Seniorki i Seniora
Do partycypacji zapraszają dwa projekty „w procesie”. Pierwszy zaproponował aktor i performer pochodzący ze Śląska, Paweł Świerczek. Przegięty Dom Seniorki i Seniora to interaktywna instalacja, projekcja utopijnej wizji, w której Świerczek umieszcza efekty swoich rozmów z członkiniami i członkami społeczności LGBTQ+ po 60-tym roku życia. Chce, aby na bazie tych potrzeb, osoby uczestniczące w wernisażu i odwiedzające go w kolejnych dniach, stworzyły makietę takiego domu. Chce zwrócić uwagę na widoczność, a w zasadzie brak widoczności osób starszych w społeczności LGBTQ+ i stworzyć możliwość integracji międzypokoleniowej.
Powracającym tematem jest kwestia samotności, bycia wysłuchiwanym, bycia traktowanym po partnersku, szczególnie przez osoby młodsze. Seniorki i seniorzy są traktowani jako osoby głupsze, nienadążające za tym co się dzieje. Panuje stereotyp osoby zniedołężniałej – bardzo daleki od rzeczywistości. Mężczyźni często mówią o tym, że są postrzegani jako sponsorzy. Paweł Świerczek
Studium nad fioletem
Kolejnym projektem, który będzie można procesualnie współtworzyć wraz z autorką są obiekty Olgi Dziubak, artystki wizualnej od kilku lat kontynuującej projekt badawczy „Studium nad fioletem”. W swojej mikro-pracowni będzie tworzyć z pomocą poznaniaków i poznanianek obiekty ochronne, czyli srebrne sześciany, wykorzystywane m.in. podczas protestów ulicznych do odgradzania manifestujących od policji. Twórcami obiektów jest kolektyw Tools for Action, udostępnia jednak instrukcję ich tworzenia i nawołuje do wykorzystywania ich do własnych, aktywistycznych celów. Dziubak chce skorzystać z ich powierzchni do opowiedzenia historii „niebezpiecznych kobiet” –aktywistek, żołnierek, anarchistek, kobiet walczących o wolność z ostatnich 100 lat. Obiekty ochronne zostaną wykorzystane podczas Marszu Równości w Poznaniu.
Obserwuję narzędzia protestu, w jaki sposób można je modyfikować, jak odpowiadają na różne sytuacje społeczne. Stworzyłam kiedyś sztandary na Strajk Kobiet, bardzo czyste i minimalistyczne, nawiązujące do sufrażystek. Budziły dużo pytań ze względu na swój fioletowy kolor i formę, kojarzącą się z estetyką kościelną. Olga Dziubak
Sąsiedzka Platforma Awatarowa
Pierwszą odsłonę, w formie odczytu listów, będzie miała praca Moniki Popiel, programistki i artystki, która pracuje nad „Sąsiedzką Platformą Awatarową”. Strona internetowa oraz platforma, która fizycznie pojawi się na Marszu, ma stworzyć możliwość partycypacji osobom z różnych powodów pozbawionych możliwości demonstrowania. Popiel wskazuje na osoby wykluczone z różnych powodów: posiadające doświadczenie uchodźstwa, uciekające z krajów, w których homoseksualność i transpłciowość karana jest obozami lub śmiercią; osoby HIV-pozytywne; zamieszkujące małe miasta i wykluczone ekonomicznie, które nie mogą pozwolić sobie na przyjazd do Poznania; osoby posiadające niepełnosprawności. Każda osoba chętna do stania się awatarem może się zgłosić przez stronę i liczyć na koordynację sytuacji przez artystkę. Spotkanie organizyjne odbędzie się w piątek 5 lipca o 18:00.
Link do strony projektu N/A: bit.ly/PlatformaAwatarów
Platforma nazywa się N/A – to taka zgra ze skrótem „not available”, ale też rozwinięcie nazwy Neighbour Avatar. W nazewnictwie mamy też sytuację odwrócenia: host, czyli osoba, która potrzebuje avatar i guest, czyli osoba, która użycza swojej obecności. Odwrotnie niż zazwyczaj – gospodarz, który ugaszcza uchodźcę. Monika Popiel
Loteria urodzeń
Kolejną interaktywną sytuację zaprojektowała i stworzyła Laura Balcerek, akademiczka na co dzień osadzona w badaniach nad literaturą i kwestiami genderowymi. Loteria urodzeń, czyli gra planszowa pokazująca nierówności społeczne, da graczowi lub graczce możliwość symulacji nowej sytuacji życiowej. W zależności od wylosowanej pozycji, osoba będzie miała do wypełnienia inne cele, na jej drodze staną różne wyzwania, może liczyć także na różne ułatwienia uwarunkowane swoją pozycją w świecie.
W planach jest umieszczenie gry w internecie, do luźnego korzystania, pobierania i drukowania. Prototyp pojawi się na wernisażu i będzie można z niej korzystać przez cały czas trwania Sąsiedztwa.
Może nie do końca jesteśmy zdeterminowani tym gdzie się urodziliśmy, skąd pochodzimy, jaka jest nasza orientacja, płeć czy środowisko, ale to wpływa na nasze szanse życiowe. W grze posługiwać można się „kapitałami”: nie tylko pieniężnym, ale także edukacyjnym i społecznym. Różne rzeczy wpływają na naszą pozycję. Laura Balcerek
Ponowna okazja do obejrzenia działań stacjonarnych w piątek, 5 lipca od godziny 18:00 –odbędzie się finisaż, próba działań Sąsiedzkich Awatarów i przygotowania do pozostałych działań podczas Marszu.
Piłkarzy(n)ki
Na dziedzińcu przed Sceną Roboczą zagrać będzie można w Piłkarzy(n)ki – instalację stworzoną przez Wikę Krauz i Justynę Dziabaszewską. Figurki zmodyfikowane zostały podczas pikniku zapowiadającego finał wydarzenia i integrującego łazarską społeczność. Praca jest nawiązaniem do licznych sytuacji wykluczenia, dyskryminacji i jawnej przemocy, z którą spotykają się w sporcie kobiety i osoby z doświadczeniem życia jako kobiety. Krauz została zakwalifikowana jako jedna z uczestniczek akademii, wcześniej prowadziła badania etnograficzne związane z tematem. Do współpracy zaprosiła Dziabaszewską, byłą piłkarkę Kotwicy Kórnik – klubu zdeklasowanego po ujawnieniu molestowania seksualnego, za które odpowiedzialny był trener zespołu.
W Piłkarzy(n)ki będzie można pograć także w przestrzeni przed Galerią Miejską Arsenał, w czwartek 4 lipca między godziną 17 a 20. Do instalacji dołączone zostało słuchowisko.
Mamy plan pojechać z Piłkarzy(n)kami na turniej kobiecej piłki nożnej i osób LGBT do Berlina. Chciałabym wykorzystać go w przestrzeni publicznej innych miast. To dla mnie przede wszystkim kontra wobec stereotypowego myślenia o piłce nożnej jako czymś przynależnym wyłącznie mężczyznom. Wika Krauz
Zqueerowane oprowadzenie po Muzeum Narodowym w Poznaniu
A w dzień Marszu kilka interwencji miejskich. Zanim obiekty ochronne i Awatary włączą się do pochodu, grupa pozqueer w osobach Urszuli Kot i Przemysława Madeja zaprasza na specjalne, zqueerowane oprowadzenie po Muzeum Narodowym w Poznaniu. W bohaterki i bohaterów znanych polskich prac wcielą się drag aktywistki i osoby zaangażowane w środowisko LGBTQ+, m.in. Simonella Legionella, Ala Express, Milo from Venus, Biała Płeć, Lizzy Strata. Postaci dosłownie wyjdą z obrazów i zanimują przestrzeń muzeum. Możemy oczekiwać pojawienia się nowych znaczeń, uwspółcześnienia treści obrazów i rzeźb. Szczególnego komentarza doczeka się rzeźba „Pochód na Wawel”: oryginalni bohaterowie w osobach królów, rycerzy, duchownych, hetmanów, mieszczan i chłopów, zostaną zastąpieni performerkami wcielającymi się w role kobiece (drag queens), przedstawicielkami twórczego środowiska lesbijskiego, aktywistkami feministycznymi i queerowymi. Pochód na Wiejską będzie formą performatywnego spaceru występujących w roli obiektów muzealnych osób w stronę startu Marszu Równości.
Chcemy zaznaczyć obecność osób queerowych w przestrzeniach instytucjonalnych, zarówno jako odbiorców, jak i artystów. Urszula Kot, Przemysław Madej
Wyścig na obcasach
Ostatnia aktywność, która – miejmy nadzieję – zaangażuje wszystkich uczestników i uczestniczki pikniku pride’owego, to zaprojektowany przez Mikołaja Stanocha Wyścig na obcasach: mini-igrzyska sportowe. Wśród konkurencji znajdą się m.in. bieg z jajkiem na 100 metrów, limbo, hula-hoop, queerowe kręgle, rzuty do celu i łowienie jednorożców. Zawody poprowadzi Gelejza, znana performerka sceny dragowej.
Pełny program Queerowego Demontażu na wydarzeniu: https://www.facebook.com/events/373866349931239/
****
Lula Pink przekazała matronat wydarzeniom w ramach Queerowego Demontażu. Gadżety będziecie mogli przetestować podczas wernisażu 2 lipca oraz finisażu 5 lipca. Finansujemy także samochodową platformę, która umożliwi zaistnienie w przestrzeni publicznej Sąsiedzkiej Platformy Awatarów autorstwa Moniki Popiel.
