Seksualność to jeden z podstawowych obszarów życia człowieka. Jednak przez wiele osób jest ona sprowadzana jedynie do seksu, co stanowi duże uproszczenie. Pod parasolem seksualności kryje się wiele, np. orientacja psychoseksualna, która określa zarówno emocjonalne, jak i fizyczne zainteresowanie (pociąg) osobami określonej płci. Występują cztery orientacje psychoseksualne: homoseksualność, biseksualność, heteroseksualność i aseksualność.
Skąd się biorą mity na temat seksualności?
Choć seksualność jest dobrze opisaną i przebadaną dziedziną, wciąż można spotkać się z mitami i stereotypami w tym obszarze. Brak dostępu do systemowej, rzetelnej edukacji to jeden z głównych czynników, który silnie wzmacnia dalsze ich powielanie, a także tworzenie nowych mitów. Im dłużej trwa taki stan, tym bardziej „naturalne” stają się mity i stereotypy, zyskując uprawomocnienie – status prawdy.
W tym wszystkim nieprzeciętną rolę odgrywa polski kościół, który ma długą tradycję ingerowania w życie społeczne Polaków, niekoniecznie bazując na rzetelnych argumentach czy dbając o dobro tych, do których kieruje przekaz.
Powszechne opinie a prawda o biseksualności
Mitów i stereotypów, z jakimi mierzą się osoby biseksualne jest sporo. Poniżej odnoszę się do kilkunastu z tych najbardziej popularnych.
1. Biseksualność to niezdecydowanie
Biseksualność to jedna z czterech orientacji psychoseksualnych, tak samo ważna i wartościowa jak wszystkie pozostałe – są one względem siebie równorzędne. Orientacji psychoseksualnej się nie wybiera, zatem nie decydujemy o niej.
2. Biseksualność to pazerność seksualna
Osoba biseksualna odczuwa pociąg seksualny zarówno do kobiet, jak i do mężczyzn. Jednak nie jest to związane z liczbą relacji partnerskich czy seksualnych. Biseksualność wiąże się z różnorodnością, a nie wygraną w wyścigu „kto ma więcej”. To zupełnie dwie różne perspektywy.
3. Biseksualn_ oznacza rozwiązł_
To tak jakby założyć, że orientacja psychoseksualna całkowicie wpływa na potrzeby i zachowania człowieka. Orientacja wpływa na to wobec jakich osób odczuwamy pociąg seksualny, a nie na preferencje seksualne. Wiele stosunków seksualnych może mieć każda osoba, niezależnie od orientacji psychoseksualnej – w tym również osoby aseksualne. Stosowanie oceny „osoba rozwiązła” to narracja którą przyjęto społecznie, by piętnować osoby za ich przeżywanie seksualności. W seksuologii przedstawia się inne podejście – jeżeli dwie dorosłe osoby (lub więcej) decydują się na seks, bliskość fizyczną i jest to konsensualne (wyrażona jest świadoma zgoda), nikt nikomu nie robi krzywdy, to jest to zdrowe podejście do seksualności.
5. Osoby biseksualne zdradzają
Na zdradę wpływa nie orientacja psychoseksualna, a inne czynniki. Zdradzać może każdy, niezależnie od orientacji psychoseksualnej.
6. Biseksualność to ukrywanie swojej homoseksualności
Biseksualność i homoseksualność to dwie równorzędne orientacje psychoseksualne. Biseksualność nie jest sposobem na ukrywanie czegokolwiek.
7. Biseksualność to „faza przejściowa”
To w rzeczywistości jedna z czterech orientacji psychoseksualnych, tak samo ważna jak trzy pozostałe. Poznawanie siebie nie oznacza „przemijania” czy eksperymentowania. Nie od razu wszystko o sobie wiemy, na odkrywanie siebie potrzebny jest czas.
8. Osoby biseksualne uważają, że „jedna osoba to dla nich za mało”
Osoba biseksualna może tworzyć relacje romantyczną czy seksualną zarówno z kobietą, mężczyzną, jak i osobą niebinarną. Nie oznacza to jednak, że potrzebuje być w kilku relacjach jedocześnie lub często zmieniać osoby partnerskie.
9. Biseksualność wyklucza monogamię
Chęć/umiejętność tworzenia relacji monogamicznych czy poligamicznych nie przynależy do żadnej z czterech orientacji psychoseksualnych. Na monogamiczność czy poliamoryczność wpływają inne czynniki.
10. Dla biseksualnych kobiet, zawsze bardziej atrakcyjni są mężczyźni
Osoby biseksualne mogą odczuwać pociąg do osób różnych płci, co nie oznacza, że wobec którejś z płci pociąg jest zawsze silniejszy. Znaczenie ma fakt, że pociąg do osób różnych płci występuje.
11. Osoby biseksualne przeżywają seks jedynie w trójkącie
Chęć odbycia seksu w trójkącie, to kwestia preferencji seksualnych, które nie mają związku z orientacją psychoseksualną. Osoby biseksualne, tak jak osoby heteroseksualne czy homoseksualne, mogą chcieć/mieć seks w trójkącie i to ich w żaden sposób nie definiuje.
12. Osoby biseksualne zdradzają swoją orientację
Nie można zdradzić swojej orientacji. Nie można być osobą „niewystarczająco” biseksualną, tak jak nie można być osobą ‚niewystarczająco” heteroseksualną – bo co to właściwie znaczy? Można być osobą biseksualną i mieć za sobą pięć relacji z kobietami, jedną z mężczyzną i to nie czyni tej osoby „mniej biseksualną”. W biseksualności nie ma konieczności tworzenia relacji symetrycznych – z taką samą ilością partnerów każdej z płci, by być osobą „wystarczająco biseksualną”.
Jak walczyć z mitami i stereotypami dotyczącymi seksualności?
Wzmacnianie stereotypów czy mitów bardzo często nie jest świadome ani założone (choć i takie zachowania się zdarzają). Mam wrażenie, że najczęściej wynika to z braku edukacji i lęku.
Kiedy w obszarze seksualności pojawia się coś, co jest odczuwane jako dziwne, nowe, nienormalne czy zboczone – warto skorzystać z rzetelnych źródeł wiedzy, by sprawdzić jaka jest perspektywa naukowa tego zagadnienia, a nie perspektywa narracji kulturowej czy osobistych przekonań.
Łatwo jest przyjąć dane założenie, które wielokrotnie powtarzane jest w mediach, przez członków rodziny, w kościele czy w pracy. Jednak to, że często słyszymy jakiś przekaz, nie czyni go zgodnym z prawdą. Odbieranie jakiegoś przekazu w wielu miejscach również nie oznacza, że dzięki temu jest on prawdziwy. Choć zdarza się, że ulegamy takiej iluzji.
Edukacja – to jest działanie na które warto sobie pozwolić w temacie poznania seksualności w zakresie teoretycznym, jak i w zakresie odkrywania swojej osobistej seksualności.
———
Magda Widłak-Langer – Psycholożka patrząca na człowieka holistycznie (całościowo), zafascynowana światem relacji, komunikacji i seksualności, sojuszniczka osób LGBT+ oraz ich bliskich. Organizuje autorskie warsztaty dla rodziców, nauczycieli i terapeutów, występuje jako prelegentka i współpracuje z organizacjami. Regularnie pisze dla prasy oraz na bloga. Prowadzi sesje online dla ludzi z całego świata w Wirtualnym Gabinecie Psychologicznym, założycielka www.psychetee.pl, ambasadorka Lekcji Akceptacji oraz współautorka książki „Lekcja Akceptacji. Poznaj. Zrozum. Zaakceptuj”. Prywatnie miłośniczka natury, roślinnego odżywiania i budowania satysfakcjonującej codzienności.
